Iedereen heeft het erover en op mijn blog zie je het ook overal staan. Maar wat zijn dat nou, die gluten? Ik ga het je vandaag zo goed mogelijk uitleggen. Komende weken zal ik jullie helpen je te verdiepen in gluten. Wat zijn het en waar vind je ze? Wat moet je nu doen als je per ongeluk toch gluten binnenkrijgt? Dit artikel is onderdeel van een serie, vandaag gaan we het hebben over wat er in het lichaam gebeurt als je gluten eet en waarom we ze vermijden.
Verder in de serie:
- Gluten Deel 1: Wat zijn het en waar vind je ze?
- Gluten Deel 3: Waarom zijn glutenvrije granen niet paleo?
- Gluten Deel 4: Wat als je toch gluten binnenkrijgt?
Een korte samenvatting voordat we verder gaan met het onderwerp. Vorige week hebben we besproken dat gluten een verzamelnaam is voor verschillende proteïnen die voorkomen in tarwegranen (gliadine), gerst (hordeïne) en rogge (secaline). Andere producten kunnen ‘besmet’ raken met gluten.
Wat is nu het probleem?
Gluten worden bij paleo vermeden doordat ze grote schade in de darmen kunnen aanrichten. Maar hoe werkt dat? Je hebt vast wel eens van een gluten allergie gehoord. Dit is een hele heftige reactie van het lichaam op gluten en wordt eigenlijk coeliakie genoemd. Om goed te kunnen begrijpen wat gluten kunnen doen heb ik hieronder een stappenplan gemaakt.
- Gluten kunnen niet afgebroken worden door het lichaam en zijn nog compleet als ze in de darmen komen. Dit komt gedeeltelijk door de protease remmers die de gluten bevatten, deze houden de vertering van proteïnen tegen (en gluten zijn dus proteïnen).
- Eenmaal in de darmen kunnen gluten (in dit geval gliadine) de productie von zonulin beïnvloeden. Zonulin regelt de ‘tight junctions’.Op het moment dat dit teveel wordt geproduceerd, door de invloed van gluten, zijn de ruimtes tussen de darmwand cellen te groot. Hierdoor kunnen gluten (en ook bijvoorbeeld bacteriën) het lichaam in treden.
- Gluten kunnen ook de entrocyten (darmwand cellen) zelf beschadigen.
- Nu de gluten in het lichaam kunnen gaan, reageert het immuunsysteem hierop. De entrocyten kunnen ook een doelwit worden van het immuunsysteem waardoor deze beschadigen.
- Ook wordt er gedacht dat gluten op moleculair niveau lijkt op andere lichaamscellen. Dit wordt ook wel ‘molecular mimicry’ genoemd. Dit kan er dus voor zorgen dat gluten een trigger zijn van het immuunsysteem om de eigen lichaamscellen aan te vallen.
Geld dit voor iedereen?
Dat is een moeilijke vraag die op dit moment niet te beantwoorden is, voor zover ik dat kon vinden (laat maar weten als jij het antwoord wel hebt gevonden!). Coeliakie is een auto-immuunziekte waarbij het lichaam antistoffen maakt tegen zijn eigen cellen, dat is dus wel anders dan andere reacties op gluten. Er is ook nog veel over onbekend. Overigens verschilt het ook echt per persoon en heeft het met je hele gezondheids situatie te maken. Voor mensen met een auto-immuunziekte is het wél aan te raden om te stoppen met gluten, omdat dit tot een lekkende darm leidt en mogelijk tot meer ontsteking.
Het is alleen wel goed om te overwegen om je te laten testen op coeliakie voordat je begint met een glutenvrij dieet. Deze testen zijn alleen vaak negatief terwijl het toch om coeliakie gaat, dit komt omdat ze op dit moment maar kunnen testen op 1 vorm van antistoffen. De schade die gluten aanricht is ook niet permanent, de darmwand herstelt zich na een tijdje weer. Hoe lang dit duur is echter wel heel persoonlijk, het kan wel verschillen tussen 2 weken en 6 maanden.
Gluten en auto-immuunziektes
Zoals ik eerder zei, coeliakie is ook een auto-immuunziekte. Bij auto-immuunziektes zijn 3 factoren van groot belang: genetica, een trigger en een lekkende darm. Het vermijden van gluten is essentieel bij het helen van een lekkende darm. Bij punt 5 hebben we ook gezien dat gluten het lichaam kan stimuleren om zichzelf aan te vallen. Gluten zijn dus ook een van de dingen die ik persoonlijk echt niet zou re-introduceren en ook nooit meer zou eten. Ook niet een beetje. De schade die gluten aanricht is te groot en dat risico zou ik niet nemen, bij gluten kan een hele kleine hoeveelheid al een groot scala aan klachten geven (en zelfs zonder zichtbare klachten kan het schade doen).
Omdat dit artikel toch wel vrij ingewikkeld en langdradig zou worden heb ik besloten het volgende week te hebben over glutenvrije granen en waarom deze nog steeds niet paleo zijn. Voor vragen of kritiek kun je altijd onderaan een comment achter laten. Ik neem kritiek heel serieus en pas zeker het artikel aan als iets niet klopt. Tot volgende week!
Wil je meer lezen over gluten? Dit zijn een aantal van de artikelen die ik fijn vind om te lezen:
What is Causing your Leaky Gut? door The Thyroid Pharmacist
THE WHEAT SERIES PART 2: OPENING THE BARRIER TO POOR GUT HEALTH door The Paleo Diet
Why Grains Are Bad–Part 1, Lectins and the Gut door The Paleo Mom
GLUTEN EXPOSURE AND YOUR BODY: HERE’S WHAT HAPPENS door Gluten Free Therapeutics
Gliadin Induces an Increase in Intestinal Permeability and Zonulin Release by Binding to the Chemokine Receptor CXCR3 (Lammers KM, Lu R, Brownley J, Lu B, Gerard C, Thomas K, Rallabhandi P, Shea-Donohue T, Tamiz A, Alkan S, et al.)
Zonulin, regulation of tight junctions, and autoimmune diseases (Alessio Fasano)
