Dit is het vierde en laatste deel in de gluten serie. Eigenlijk heb ik je alles al uitgelegd over gluten dus vandaag gaan we kijken wat je kunt doen als je dan toch per ongeluk gluten binnenkrijgt. In de afgelopen weken hebben we het namelijk uitgebreid gehad over wat gluten zijn en waarom ze vermeden worden bij paleo en AIP. Helaas kan het nog wel eens gebeuren dat je ze toch binnen krijgt en dat kan echt heel frustrerend zijn.
Verder in de serie:
- Gluten Deel 1: Wat zijn het en waar vind je ze?
- Gluten Deel 2: Wat gebeurt er in het lichaam?
- Gluten Deel 3 : Waarom zijn glutenvrije granen niet paleo?
Een korte samenvatting voordat we verder gaan met het onderwerp. Afgelopen weken hebben we besproken dat gluten proteïnen zijn die voorkomen in tarwe, gerst en rogge. Gluten worden niet helemaal verteert en beïnvloeden de ‘tight junctions’, eenmaal in ons lichaam reageert ons immuunsysteem hierop en worden ook onze eigen proteïnen aangevallen. Ook glutenvrije granen zoals haver worden vermeden bij paleo omdat deze bepaalde lectines en fytaten bevatten. Deze kunnen de oorzaak zijn van een lekkende darm en dit is weer een van de belangrijke factoren voor het ontwikkelen van een auto-immuunziekte.
Hoe kun je per ongeluk gluten binnen krijgen?
Misschien niet heel vanzelfsprekend en daarom bespreek ik dit graag eerst even. Het is vrij moeilijk om 100% glutenvrij te zijn omdat het heel makkelijk is ze te verspreiden. Als je net een sneetje brood voor je partner hebt gepakt zul je eerst je handen moeten wassen voordat je zelf begint met koken. Gluten zijn vrij grote proteïnen die via bestek, houten keukengerij en pannen in je glutenvrije maaltijd kunnen komen.
Gelukkig is in Nederland op bijna elke verpakking goed te zien of er gluten in kunnen zitten en zie je dit niet zo maar over het hoofd. Helaas is niet iedereen hiervan op de hoogte, je neemt zeker een risico als je in een restaurant of bij vrienden gaat eten.
Daarbij komt ook dat een product glutenvrij genoemd kan worden zodra er minder dan 20 ppm (parts per million) in zitten. De meeste mensen hebben hier geen zichtbare klachten van (helaas kan het lichaam er nog steeds op reageren).
Verschillende reacties
Hoe het lichaam op gluten reageert verschilt echt per persoon. Zelf heb ik bijvoorbeeld geen directe zichtbare symptomen maar het kan wel 3 dagen duren voordat ik het door krijg. Dat klinkt heel raar, maar dat is vrij normaal. Het is ook heel persoonlijk wat voor symptomen je hebt. De ‘klassieke’ reactie op gluten bestaat vaak uit diarree, overgeven, constipatie, oververmoeidheid maar er kunnen ook psychische klachten optreden. De reactie kan ook verschillen afhankelijk van hoe lang je al een glutenvrij dieet volgt (toen ik net glutenvrij was, was mijn reactie veel heftiger en directer dan nu).
Gluten in mijn eten! Wat nu?
Hieronder heb ik een aantal producten en methodes opgeschreven die mij goed helpen. Zelf heb ik bij het eten van gluten voornamelijk last van extreme vermoeidheid, darmproblemen, ‘brain fog’ en pijn in mijn gewrichten. Dit zijn allemaal klachten die heel sterk beperken hoe ik kan functioneren. Zoals ik vaker aangeef, het is belangrijk om altijd te overleggen met jouw arts of therapeut bij bepaalde producten. Mij helpt het goed, maar het kan bij een ander juist weer schade aanbrengen.
- Rust nemen
Allereerst wil ik benadrukken dat wat je ook doet, hoeveel magische pillen je ook neemt, je zult jouw lichaam toch echt rust moeten geven. Het lichaam is hard bezig te herstellen en dat moeten we niet moeilijker gaan maken. Eerder naar bed, lekker lang slapen en minder intensief sporten dus. - Epson Zout baden
Ook wel Bitter zout of magnesium sulfate. Dit is een goede manier om het lichaam te helpen om toxische stoffen uit het lichaam te krijgen. Dit probeer ik sowieso elke week een keer te doen om even tot rust te komen en mijn hoofd leeg te maken. Helaas is dit niet altijd voor iedereen, in veel medicatie zit ook magnesium dus let er goed op dat je niet te veel krijgt. Let er ook op als je een lage bloeddruk hebt, magnesium verlaagt de bloeddruk. - Veel Water
Eigenlijk zó vanzelfsprekend dat ik het eigenlijk niet hoef te zeggen. Het lichaam heeft altijd veel water nodig, en zeker als het moet herstellen en ‘toxische’ stoffen naar buiten moet werken. Drink veel, verspreid over de dag en vooral lauw tot warm water omdat het lichaam koud water juist moet opwarmen. - Rauwe groenten vermijden
Dit is heel persoonlijk, ik merk dat ik mij in het algemeen beter voel als ik geen rauwe groenten eet (af en toe een salade kan wel). Daarom wil ik dus mijn darmen zo min mogelijk belasten en vermijd ik rauwe groenten voor een week of twee. - Actieve Kool
Dit gebruik ik direct nadat ik erachter ben gekomen dat er gluten in mijn eten zaten (of andere dingen waar ik niet tegen kan). Actieve kool bind zich aan bepaalde ‘toxische’ stoffen en neemt deze mee als het jouw lichaam verlaat. Probleem is dat het soms ook andere stoffen mee kan nemen, zoals bijvoorbeeld medicatie. Het is ook niet iets wat ik zou nemen op dagelijkse basis, maar meer in specifieke gevallen. - Omega 3
In de dagen erna let ik erop dat ik genoeg omega 3 binnen krijg. Soms neem ik extra suppletie maar meestal zorg ik dat ik het mijn voeding haal. Daarbij zorg ik er ook voor dat er niet te veel omega 6 in mijn voeding zit, omega’s gaan over balans en het is vooral belangrijk dat er een balans tussen de twee zit. - Probiotica
Voor sommige mensen zijn probiotica supplementen onderdeel van de dagelijkse routine. Ik vind dit nogal moeilijk omdat ik ze altijd kwijt raak, vergeet en helemaal geen verschil merk. Zelf eet ik dus genoeg voeding rijk aan probiotica, zoals zuurkool. Dit helpt de darmflora herstellen. Ook hierbij is het belangrijk dat je het langzaam opbouwt omdat niet iedereen er zo goed tegen kan. - CBD Olie
Als ik last heb van pijn, wat bij mij meer voorkomt bij nachtschades dan bij gluten, gebruik ik graag CBD Olie. Wordt ook wel wiet olie genoemd en bevat de stof CBD die in cannabis voorkomt en de pijn verlicht. Je wordt hier niet high van, een paar druppeltjes kunnen al heel wat tegen de pijn doen. Ook dit moet zich in het lichaam opbouwen waardoor je pas verschil kunt merken na een aantal weken, dus misschien niet heel actief tijdens zo’n ongevalletje. - Botten Bouillon / Gelatine
Misschien wel een van de belangrijkste bij het herstellen van de darmen. Niet voor niets dat kippensoep wordt aangeraden als je ziek bent! Je kunt zelf je botten bouillon maken maar gelatine helpt ook goed. Met gelatine kun je bijvoorbeeld gezonde ‘snoepjes’ maken. Bouillon bevat mineralen en aminozuren die belangrijk zijn voor de darmen en helpen deze te herstellen.
Dit zijn dus ongeveer alle dingen die ik doe als ik gluten heb binnengekregen (of andere stoffen waar ik niet tegen kan). Zoals je ziet is er geen ‘magic pill’ die alle problemen oplost. Er zullen zeker pillen in de markt zijn die dit beloven of de symptomen maskeren maar ze helpen je lichaam niet met het herstellen.
Heb jij nog tips of vragen over gluten en het herstellen van de darmen? Laat ze achter in de comments!
Wil je meer lezen? Dan raad ik deze artikelen aan:
Tips on how to Overcome Flares while on the AIP! door Reversing Autoimmune
How to Survive an Autoimmune Flare door Phoenix Helix
Gluten Free Therapeutics over de symptomen van Coeliakie
